school als PLG

Project Selectie en intake lerarenopleidingen

Kohnstamm Instituut
Eindrapport verschenen

Komen tot een goede studiekeuze is belangrijk voor studenten, lerarenopleidingen, het werkveld en de maatschappij. Lerarenopleidingen gebruiken diverse intake-instrumenten, waaronder motivatievragenlijsten, vaardigheidstesten en groepsdiscussies. Door de intakeprocedures te volgen, brengen lerarenopleidingen de geschiktheid van de aankomende student in beeld. De afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor zelfselectie. Bij zelfselectie maakt de student zelf de keuze om een studie te gaan volgen om leraar te worden. Download nu hier het eindrapport.

Voorspellende waarde van studieadvies
Het onderzoek levert de volgende inzichten op:

  • studenten volgen het niet-bindende (negatieve) studieadvies vaak niet op;
  • de onderzochte opleidingen baseren hun studieadvies vooral op de (beter meetbare) academische vaardigheden;
  • het studieadvies heeft vooral voorspellende waarde ten aanzien van het succes dat studenten hebben, namelijk in studieuitval en het behalen van studiepunten voor theorievakken. Er is weinig voorspellende waarde voor het behalen van de stage, oftewel voor het succes in het beroep als leraar;
  • studenten hebben over het algemeen dikwijls verkeerde verwachtingen van hun opleiding en beroep. De studiekeuzecheck zou hierin meer ondersteuning kunnen bieden dan nu het geval is.
Drie zelfselectievragen die richting geven
De intakeprocedures van lerarenopleidingen zijn slechts een van de factoren die een rol spelen bij het keuzeproces van aankomende studenten. Een van de aanbevelingen uit het onderzoek is om intakeprocedures meer systematisch te focussen op het ondersteunen van het proces van zelfselectie bij studenten. Daarbij zijn drie zelfselectievragen richtinggevend:
  1. Kan ik succesvol aan deze opleiding studeren?
  2. Kan ik een succesvolle leraar worden?
  3. Wil ik leraar worden en zo ja, wat voor leraar?
Om dit voor elkaar te krijgen, hebben opleidingen meer aandacht in de intakeprocedures nodig voor:
  1. studievaardigheden, zoals aanpassingsvermogen, organisatie- en planningsvaardigheden en zelfreflectie. Cognitieve kennis op specifieke terreinen, met name Nederlands, Engels en het schoolvak.
  2. beroepskwaliteiten en –vaardigheden, zoals empathie, communicatievaardigheden, samenwerken en culturele gevoeligheid.
  3. reflectie op onderliggende waarden van de student en het beroep, zoals betrokkenheid op de samenleving en op de ontwikkeling van kinderen.
Deze aanbeveling komt terug in de infographic die we voor dit onderzoek hebben gemaakt. Verder kunt u twee PPTs bekijken met opnames van Marco Snoek (HvA) en Paul Bisschop (SEO). Zie downloads.

Dit onderzoek is gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).

Slotconferentie op donderdag 26 maart 2020

Wat gaan we delen op 26 maart?
Tijdens de slotconferentie op donderdagmiddag 26 maart delen we graag de uitkomsten van het onderzoeksproject. Daarbij is aandacht voor de volgende onderwerpen:

  • Selectie- en intakeprocedures en onderliggende uitgangspunten
  • De ervaringen van studenten met selectie- en intakeprocedures
  • De voorstellende waarde van beslissingen en adviezen die voortkomen uit selectie- en intakeprocedures
  • Handvatten voor het stimuleren en ondersteunen van zelfselectie door studenten.

Tenslotte willen we graag met de deelnemers aan de slotconferentie verkennen wat de implicaties zijn voor de lerarenopleidingen.

Lees meer

Locatie
Het Kohnstammhuis van de Hogeschool van Amsterdam
Wibautstraat 2-4, Amsterdam
26 maart 2020 van 14:00 tot 17:00 uur

Aanmelden kan via deze inschrijfpagina

Werkconferentie Selectie en intake bij de lerarenopleidingen

Beste collega,

U heeft u opgegeven voor de tweede werkconferentie rond selectie en intake in de lerarenopleidingen. Deze werkconferentie vindt plaats volgende week donderdag 25 januari in de Kohnstammzaal (KSH 09A10) van het Kohnstammhuis, Wibautstraat 2-4, Amsterdam.

Met een brede groep vertegenwoordigers van lerarenopleidingen staan we stil bij vraagstukken rond intake en selectie voor de lerarenopleidingen. Het programma bestaat uit input van verschillende onderzoekers, aangevuld met de presentatie van de eerste uitkomsten van het onderzoek naar de voorspellende waarde van intake- en selectie-instrumenten. In focusgroepen verkennen we tenslotte de betekenis van deze uitkomsten voor intake- en selectieprocedures van opleidingen. Daarmee hopen we opleiders concrete handvatten voor hun eigen opleidingspraktijk te bieden.

Programma
13:00 Inloop
13:30 Opening: welkom en toelichting op het programma
13:40 Voorspellen van studiesucces in matching- en selectieprocedures (Susan Niessen - RUG)
14:00 'Wat kan ik later worden?' Het studiekeuzeproces onderzocht (Jeany Slijper - ICLON)
14:20 Waarom kiezen docenten voor het beroep van leraar? (Marjon Fokkens-Bruinsma - RUG)
14:40 Presentatie resultaten Deelstudie 2: Kwantitatief onderzoek naar ervaringen van studenten met selectie en studiekeuzecheck (Paul Bisschop - SEO)
15:10 Pauze
15:30 Focusgroepen: Wat betekenen de bevindingen voor de eigen opleidingspraktijk? Per opleidingstype: Pabo, tweedegraads, ulo
16:30 Vraagstukken en dilemma’s voor het vervolg
17:00 Afsluiting en borrel
Tot volgende week,
Henk Sligte, projectleider en Marco Snoek

Korte informatie over de onderzoekers en korte beschrijvingen van de presentaties

Voorspellen van studiesucces in matching- en selectieprocedures

Suzanne Niessen

In deze presentatie zal ik vertellen over de bevindingen die voortkomen uit mijn promotieonderzoek naar het voorspellen van studiesucces in toelatingsprocedures voor het hoger onderwijs. Ik zal ingaan op de voorspellende waarde, de toegevoegde waarde en percepties van studenten van verschillende methoden, in het bijzonder proefstuderen en vragenlijsten over persoonlijkheid en motivatie.
Uit ons onderzoek bleek dat scores op vragenlijsten over persoonlijkheid, motivatie, en gedragstendenties een redelijke voorspellende waarde hadden wanneer ze werden ingevuld in een ‘low-stakes’ situatie, maar dat de voorspellende waarde aanzienlijk kleiner was wanneer ze werden ingevuld in een selectie- of matchingscontext. De resultaten wijzen erop dat dit komt doordat studenten sociaal-wenselijk antwoorden in zulke situaties. Scores op proefstudeertests bleken in verschillende cohorten goede voorspellers van studiesucces op de korte- en lange termijn. Daarnaast bleek dat studenten proefstudeertests en interviews als de meest eerlijke selectiemethode zien, en dat middelbare schoolcijfers en loting als het minst eerlijk worden ervaren.
Ik zal ook kort ingaan op de opbrengsten van selectie in het algemeen en de relevante contextfactoren die daarbij een rol spelen. Bij de meeste studieprogramma’s in Nederland is de selectieratio (het percentage potentiele studenten dat wordt aangenomen) erg hoog, met als gevolg dat selectie weinig effect zal hebben op het studiesucces.

Een overzicht van haar publicaties: http://www.rug.nl/staff/a.s.m.niessen/research/publications.html

‘En wat kan ik dan later worden?’

Jeany Slijper

Naar aanleiding van haar promotieonderzoek zal de spreker ingaan op het studiekeuzeproces van jongeren en de rol van het latere beroep bij de studiekeuze. Wordt studiekeuze wordt vooral ingegeven door de inhoud van de studie of eerder door het latere beroep? En wat betekent dit voor studiesucces? Een belangrijke conclusie uit het promotieonderzoek van Slijper is dat het voor juridische hbo-studenten niet loont om het toekomstige beroep leidend te laten zijn bij de studiekeuze. Teleurstellingen en studie-uitval zijn dan een vrij waarschijnlijk gevolg. In hoeverre zou dit ook van toepassing kunnen zijn op studenten van een lerarenopleiding, waarbij het beroepsperspectief min of meer vastligt?
Vanuit identiteitstheoriëen is bekend dat studiekeuze niet eenmalig is, maar een proces waarin gemaakte keuzes kunnen veranderen. In dit proces is een belangrijke rol weggelegd voor het exploreren naar mogelijkheden en het aangaan van bindingen.
Als we weten dat dit proces ook doorgaat nadat de keuze is gemaakt, hoe zinvol is het dan om voor de poort eenmalig te ‘meten’ of iemand geschikt is? Is er een manier om anders te meten, uitgaande van de ontwikkeling van jongeren, d.w.z. hoe ze exploreren en tot binding komen? Wat is hierbij de rol van oriëntatie en hoe belangrijk is het voor studiesucces niet alleen je te oriënteren, maar ook al binding te krijgen met de gekozen opleiding?
De spreker zal ingaan op al deze vragen waarmee eenieder die zich bezighoudt met de transitieproblematiek van vo (of mbo) naar het hoger onderwijs te maken heeft.

“Ik wil ze gewoon graag iets vertellen over mijn vak”
Motieven om te kiezen voor het leraarsberoep.

Marjon Fokkens-Bruinsma

In het Nederlandse onderwijsbeleid komt steeds meer aandacht voor het belang van assessment en selectie voor lerarenopleidingen, met name wanneer het gaat om het behouden van docenten voor het beroep. Verschillende lerarenopleidingen zijn begonnen met het experimenteren met verschillende intake en selectieprocedures. Bij de Rijksuniversiteit Groningen zijn verschillende projecten gestart om meer inzicht te krijgen in hoe we docenten kunnen aantrekken en behouden voor het beroep. Een van de projecten is een pilot om een matchings-instrument te implementeren om de basis competenties, overtuigingen en deficiënties van aanstaande leraren in kaart te brengen. In deze presentatie focussen we op het eerste deel van dit instrument, waarin vragen over eerdere ervaringen die relevant zijn voor lesgeven zijn opgenomen. We focussen op de motivatie van aanstaande docenten om het onderwijs in te gaan, en hoe hun eerdere ervaringen van invloed kunnen zijn op de leerlingen die ze zullen gaan lesgeven.

http://www.rug.nl/staff/marjon.bruinsma/research/publications.html